ادعای استقلال

ابتدا آنها اصرار کردند که نیروی کمکی بدانجا فراخوانده شود. سه زندانبانی که رزرو و در خانه‌شان منتظر بودند که فراخوانده شوند، آمدند و زندانبان‌های شیفت شب هم بطور داوطلبانه به کار خود ادامه دادند تا شیفت صبح را تقویت کنند. زندانبان‌ها با هم گفتگو کرده و تصمیم گرفتند که زور را با زور جواب دهند.

آنها یک کپسول آتش ‌خاموش‌‌کن برداشته و جریان دی‌ اکسیدکربن را‌ که پوست را یخ می‌کند، به سوی زندانی‌ها نشانه گرفتند و آنها را مجبور کردند که از درها فاصله بگیرند. (کپسول‌های آتش‌خاموش‌کن توسط «دایره‌ی پژوهش روی انسان‌ها در استانفورد» به خاطر ترس از آتش‌سوزی احتمالی در آنجا قرار گرفته بود.)

این رفتار برای نصف روز ادامه داشت. پس از آن، زندانبان‌ها برخی از این زندانی‌های «خوب» را در سلول‌های «بد» جای دادند، و برخی از زندانی‌های «بد» را به درون سلول «خوب» بردند، و همه زندانی‌ها را کاملا گیج کردند. برخی از زندانی‌ها که سردسته بودند، اکنون فکر می‌کردند که زندانی‌هایی که از سلول امتیاز ویژه می‌آیند، باید خبرچین باشند ‌و ناگهان زندانی‌ها نسبت به همدیگر بی‌اعتماد شدند. مشاورین ما که زندانی سابق بودند بعدا به ما گفتند که زندانبان‌های واقعی در زندان‌های واقعی از تاکتیک مشابهی استفاده می‌کنند که ائتلاف‌های میان زندانیان را بشکنند. بطور نمونه، نژادپرستی برای دسته‌بندی سیاهان، مکزیکی‌ها و سفیدپوستان بر ضد یکدیگر بکار گرفته می‌شود. در واقع، در یک زندان واقعی مهمترین خطری که جان یک زندانی را تهدید می‌کند، از سوی زندانی‌های دیگری است که هم بند او هستند. با اینگونه تفرقه انداختن و پیروز شدن، زندانبان‌ها تهاجم را در میان زندانی‌ها افزایش می‌دهند که خودشان هدف آن قرار نگیرند.

شورش زندانی‌ها همچنین تاثیر مهمی در ایجاد همبستگی بیشتر در میان زندانبانان داشت. اکنون، به یکباره این دیگر یک آزمایش نبود، یک تشابه‌سازی ساده از شرایط زندان نبود. در عوض، زندانبان‌ها زندانیان را افراد آشوبگری می‌دیدند که می‌خواستند بر زندانبان‌ها پیروز شوند و ممکن بود واقعا به آنها صدمه بزنند. در پاسخ به این تهدید، زندانبان‌ها شروع کردند به افزایش میزان کنترل، مراقبت و تهاجم.

هر جنبه‌ای از رفتار زندانی تحت کنترل کامل و خودسرانه زندانبان‌ها قرار گرفت. حتی رفتن به مستراح هم امتیاز ویژه‌ای شد که زندانبان می‌توانست بسته به میل خود آن را بدهد یا ندهد. در حقیقت، پس از خاموشی «قفل و بند» در ساعت ۱۰ شب، زندانی‌ها اغلب مجبور می‌شدند که در سطلی که در سلول‌شان گذاشته شده بود ادرار یا مدفوع کنند. برخی اوقات زندانبان‌ها به زندانی‌ها اجازه نمی‌دادند که این سطل‌ها را خالی کنند و بزودی زندان بوی شاش و مدفوع گرفت – که حالت حقارت‌بار آن فضا را افزایش می‌داد.

زندانبان‌ها بویژه به سردسته شورش، شماره ۵۴۰۱، سخت می‌گرفتند. او خیلی سیگار می‌کشید، و آنها با تنظیم اوقات سیگارکشیدن وی او را کنترل می‌کردند. ما بعدا وقتی که نامه‌های زندانی‌ها را سانسور می‌کردیم، دریافتیم که او به ادعای خودش یک فعال با گرایش رادیکال بود. او در این پژوهش داوطلب شده بود که تحقیقات ما را - که او به اشتباه فکر می‌کرد یکی از ابزار حکومت برای برای یافتن راههای کنترل دانشجویان رادیکال است -"افشا" کند. در حقیقت، او برنامه داشت که داستان این جریان را پس از پایان آزمایش به یک روزنامه زیرزمینی بفروشد! اما حتی او هم کاملا در نقش یک زندانی قرار گرفته بود بطوریکه آنطور که از نامه‌ی او به دوست دخترش آشکار شد، افتخار می‌کرد که به عنوان رهبر «کمیته شکایت از زندان منطقه استانفورد» انتخاب شده است.